Gewrichtsklachten - www.dogsfordogs.nl

Elleboogdysplasie (afgekort: ED) is een aandoening die regelmatig voorkomt bij de hond. ED is een verzamelnaam van een vijftal aandoeningen die aan een ellebooggewricht kunnen voorkomen en allen in meer of mindere mate kreupelheid geven. De aandoeningen kunnen onafhankelijk van elkaar voorkomen, maar vaak komen meerdere aandoeningen gelijktijdig in een ellebooggewricht voor.

OCD: Osteochondritis Dissecans
LPC: Los Processus Coronoïdeus
LPA: Los Processus Anconeus
Incongruentie: het niet goed aansluiten van de gewrichtsvlakken op elkaar
Arthrose: botnieuwvorming in en rond het gewricht

De eerste vier aandoeningen ontstaan meestal op een leeftijd van vier tot negen maanden, de leeftijd waarop de hond een zeer snelle groei door maakt. De aandoeningen kunnen eenzijdig of beiderzijds voorkomen. Vooral bij een beiderzijds probleem is het vaak moeilijk om de kreupelheid te ontdekken, wat opvalt is dat de hond niet graag loop en als het ware "op eieren" loopt. De hond gaat snel zitten en na een tijd gerust te hebben staat de hond moeilijk op, hij loopt erg stijf. Wat vaak wordt gezien is dat de hond minder zin heeft in lange wandelingen.
Er zijn hondenrassen waarbij de aanleg tot het krijgen van een vorm van ED groter is dan gemiddeld. Rassen met een meer dan gemiddeld voorkomen zijn: de Berner Sennenhond, de Rottweiler, de Labrador Retriever, de Newfoundlander, de Duitse Dog, de Bordeaux Dog, de Mastino Napolitano en de Golden Retriever.

OCD (afbeelding 1) komt o.a. in het ellebooggewricht voor. Het is een losliggend stukje kraakbeen op de binnenste rolkam van de opperarm, met daaronder bot wat ontstoken is. De aandoening kan eenzijdig of beiderzijds voorkomen en operatief ingrijpen is noodzakelijk om verdere schade aan het gewricht te beperken. Bij de operatieve ingreep wordt het losliggend stukje kraakbeen verwijderd en het ontstoken bot wordt gecuretteerd. De prognose is bij tijdig operatief ingrijpen goed. Indien te lang wordt gewacht met operatief ingrijpen is meestal forse arthrose het gevolg. Wat een progressieve kreupelheid veroorzaakt.

LPC (afbeelding 1) is een los stukje bot in het ellebooggewricht wat afbroken is aan de binnenzijde van de ellepijp. Dit stukje bot is in aanleg een kraakbenige punt die onder normale omstandigheden verbeent tijdens de groei. In geval van overbelasting en/of t.g.v. ongelijke groei van spaakbeen en ellepijp kan er een beschadiging optreden van het processus coronoï deus. Dit kan betekenen dat het gehele processus coronoïdeus afbreekt, maar ook is het mogelijk dat kleinere fragmenten afbreken. De behandeling bestaat evenals bij een OCD van de elleboog uit het operatief verwijderen van het losse fragment. Toch is de prognose minder goed dan bij OCD, omdat op het moment van het stellen van de diagnose LPC er vaak al arthrose aanwezig is en dit proces wel afgeremd kan worden, maar niet helemaal stopgezet.

Bij LPA (afbeelding 2) is aan de achterzijde van het ellebooggewricht het processus anconeus van de ellepijp tijdens de groei niet vastgegroeid. Het gevolg is dat dit fragment irritatie geeft aan het ellebooggewricht, waardoor arthrose in het ontstaat en het gewricht pijnlijk is. Ook bij deze aandoening geldt, dat naar de huidige inzichten, het operatief verwijderen van het los processus anconeus de juiste oplossing van dit probleem is. De prognose na behandeling is over het algemeen gunstig.

Bij incongruentie (afbeelding 2) is er sprake van een niet goede aansluiting van de gewrichtsvlakken van spaakbeen (2) en ellepijp (1) op elkaar of ten opzichte van het gewrichtsvlak van de opperarm. Het kan zijn dat het gewrichtsvlak van het spaakbeen boven of onder dat van de ellepijp uitsteekt of het kan zijn dat de gewrichtsvlakte die gevormd wordt door het spaakbeen en de ellepijp niet mooi aansluit (congruent is) met de gewrichtsvlakte van het er bovengelegen gedeelte van opperarm.
Het gevolg van incongruentie is irritatie van het kraakbeen van de gewrichtsvlaktes en het onderliggende bot. Dit geeft uiteindelijk arthrose van het ellebooggewricht, ook kan incongruentie een los processus coronoïdeus tot gevolg hebben.

Om de diagnose ED te stellen zal er naast een klinisch onderzoek ook een röntgenologisch onderzoek plaats moeten vinden. Hierbij wordt aan de hand van foto's van de elleboog in meerdere posities de uiteindelijke diagnose gesteld.

Over de oorzaken van OCD, LPC, LPA en incongruentie wordt veel gediscussieerd en veel geschreven. Het is duidelijk dat erfelijke aanleg een zeer belangrijke oorzaak is. Daarnaast is overbelasting t.g.v. overmatige en foutieve beweging een belangrijke oorzaak evenals overgewicht en foutieve voeding.

Achterhandproblemen bij de hond

Inleiding
Honden met achterhandproblemen; we zien ze vaak in de praktijk. Al gauw wordt gedacht aan heupdysplasie. Maar er zijn méér oorzaken van achterhandproblemen. En daar willen wij u graag meer over vertellen.

Het vaststellen van de juiste oorzaak van een achterhandprobleem stelt ons in staat om de juiste behandeling te geven. En we weten met een goede diagnose ook meer over wat ons te wachten staat, hoe de prognose is.

Er zijn veel behandelingsmogelijkheden: pijnstillers, aangepaste voeding, voedingssupple-menten, trainingsprogramma's, chirurgie, homeopathische middelen, acupunctuur enz. Homeopathische middelen scoren hoog bij de behandeling van achterhandproblemen en verdienen dikwijls de voorkeur boven de gebruikelijke pijnstillers. Homeopathische middelen hebben niet de bijwerkingen zoals we die kennen van pijnstillers. Maar homeopathie kan de chirurgie niet vervangen, wel vaak aanvullen.

Wij willen u enigszins wegwijs maken in de achterhandproblematiek bij de hond en van de meest bekende oorzaken van achterhandproblemen de klachten, het röntgenbeeld en de behandeling, waaraan wij de voorkeur geven, bespreken. De volgende achterhandproblemen komen aan de orde:

* Heupdysplasie

* Spondylose

* Degeneratie van het ruggenmerg

* Cauda equina syndroom

* Hernia

* Voorste kruisband ruptuur, Defecte meniscus, Knie arthrose

Niet zelden vinden we een combinatie van oorzaken. Regelmatig zien we ook een combinatie van achterhand en voorhand problemen. Dat maakt de zaak erg complex. En dan moeten we bekijken wat is oorzaak en wat gevolg, wat is hoofdoorzaak van de klachten en wat bijzaak.

Heupdysplasie Klachten
Kreupelheid aan 1 of 2 achterpoten. De kreupelheid is erger bij beginnende beweging en verdwijnt (meestal 100%) bij voortgezette beweging. Overbelasting geeft een verergering van deze zogenoemde startproblemen. Natte kou verergert ook de klachten. Vaak zien we een nauwe stand en een nauw gangwerk van de achterpoten, steile stand, koehakkigheid en telgang. Op de lange duur kan er sprake zijn van een constante kreupelheid.

Röntgenbeeld


Normaal	Heupdysplasie

De heupkop (C) sluit onvoldoende in de kom (A). Door de speling in het gewricht ontstaat pijn en op den duur wordt dat nog eens verergerd door botwoekeringen rond het gewricht. Op de `normale' röntgenopname zien we toch beginnende arthrose.

Behandeling
De behandeling is afhankelijk van de ernst van de afwijking. Opvallend is, dat een hond met ernstig afwijkende heupen soms helemaal goed loopt, en een hond met nauwelijks afwijkingen kreupel. In onze hand-out Arthrose protocol worden de verschillende mogelijkheden voor de behandeling van heupdysplasie besproken.

En vroege start met een homeopathische behandeling en voedingssupplementen, naast training en gewichtscontrole, kan veel narigheid voorkomen In de meeste gevallen kiezen we voor de homeopathische behandeling met MacSamuel Gewricht D.

Spondylose Klachten
Stijfheid in de achterhand / rug. Er is niet echt sprake van gillende pijn. Moeilijk overeind komen, moeilijk gaan liggen (draaien en kreunen). Mager worden (atrofie) van de bilspieren en krassen met de achterpoot nagels over de grond (slepen). Het hollen van de rug wordt lastiger: de hond kan slecht in de auto springen of de trap oplopen. Beweging verbetert wel de klachten. Combinaties met heupdysplasie en knie arthrose komen regelmatig voor. Spondylose kan op alle plekken van de wervelkolom voorkomen, dus ook in de nek en kan dan oorzaak zijn van een kreupele voorpoot. Spondylose kan in enkele gevallen oorzaak zijn van een chronische steeds weer terugkerende blaasontsteking, onwillekeurig urineverlies en verergering van al bestaande klachten t.g.v. heupdysplasie.

Röntgenbeeld


Normaal	Spondylose

We zien hier normale lenden wervels (N) zonder de bekende spondylose bruggen en wervels met de typische spondylose bruggen (S).

Behandeling
Spondylose laat zich zeer goed behandelen met MacSamuel Wervel S.

Degeneratie van het ruggenmerg
Klachten
Degeneratieve myelopathie (DMP), zoals we dat noemen, komt met name voor bij oudere / oude honden. Geleidelijk aan wordt de achterhand steeds slapper. Er is helemaal geen sprake van pijn (!), alleen maar van slapte. Het proces verloopt over maanden, soms wel over een jaar tot anderhalf jaar. We zien het vaker bij Duitse herders.

Op de röntgenfoto zien we meestal geen enkele afwijking. We moeten er rekening mee houden, dat bij een oudere hond met bijvoorbeeld spondylose er `stiekem' (omdat we het niet zichtbaar kunnen maken op de röntgenfoto) toch ook nog een degeneratie van het ruggenmerg bij kan spelen. Het is belangrijk om zich dat te realiseren, omdat DMP een slechte, spondylose een redelijk goede prognose heeft.

Behandeling
In de gewone diergeneeskunde kunnen we nog pogingen ondernemen met vitamine B en anabole steroïden. De resultaten zijn teleurstellend. In de homeopathie kunnen we nog middelen proberen als Ginkgo biloba OER, Natrium muriaticum D12, Strychninum nitricum D6. Maar de resultaten zijn ook hiervan niet geweldig.

Cauda equina syndroom
Klachten
Pijn. Deze manifesteert zich als plotseling piepen of gillen, bij verkeerde bewegingen, zoals een gekke sprong of een botsing met een andere hond. Vaak blijft het bij deze incidenten en functioneert de hond verder volledig normaal. Er zijn er zelfs die gewoon behendigheid blijven doen. Soms merkt de eigenaar zelf al op, dat de hond gevoelig is in de lage onderrug bij borstelen of lichte druk ter plekke. In een aantal gevallen zien we een kreupelheid aan de linker of rechter achterpoot. Soms wisselend links - rechts, of slapte in beide achterpoten. We vinden in dergelijke gevallen niets aan de poot of poten zelf. Mogelijk alleen wat minder kracht. Het gaat hier om een lichte verlamming of mogelijk een doof gevoel in de achterpo(o)t(en). Deze toestand is waarschijnlijk te vergelijken met ischias bij de mens. Slapte in de achterhand trekt ook een wissel op heupen en knieën.

Röntgenbeeld


Normaal	Cauda equina

Cauda equina is Latijn voor paardenstaart. Zo noemen we het laatste deel van het ruggenmerg, dat via de laatste lendenwervels en het heiligbeen in de staartwervels loopt. Die bundel zenuwuiteinden lijkt op een paardenstaart. Vandaar. Er is sprake van instabiliteit tussen de laatste lendenwervel (L) en het heiligbeen (H). Daardoor ontstaat een niveauverschil, trapvorming (T), tussen de genoemde wervels kan het ruggenmerg (R) klem komen te zitten. Soms zien we, dat het wervelkanaal ter hoogte van het heiligbeen vernauwd is; we spreken dan van stenose (S).

Behandeling
In eerste instantie homeopathie. Beproefde middel is Gnaphalium Pentarkan, een humaan homeopathisch middel voor mensen, dat gegeven wordt aan ischias patiënten. Soms kunnen we echt niet buiten pijnstillers, of moeten we uiteindelijk toch besluiten tot chirurgie.

Hernia
Klachten
Acute pijn met of zonder verlammingsverschijnselen in de achterhand, als de hernia in het lenden gebied zit.

Röntgenbeeld


Normaal	Hernia

Bij een hernia puilt het weefsel, dat normaliter tussen de wervels zit naar boven en drukt tegen het ruggenmerg aan. Dat weefsel, bestaat in feite uit weefselresten, bloed en vocht. Soms geeft een gewone röntgenfoto geen duidelijkheid en hebben we een röntgenfoto met contrastvloeistof nodig of een scan.

Voorste kruisband ruptuur Klachten
Kreupelheid aan een achterpoot. Bij staan ontlasten van de poot en met de tenen de grond aantippen (tip-toe). Bij onderzoek blijkt het kniegewricht verdikt en boven en onderbeen in horizontale richting ten opzichte van elkaar te verschuiven (schubladen fenomeen). In zo'n gewricht waarin speling zit ontwikkelt zich in de loop van de tijd arthrose en is er kans op scheuren van de meniscus. Door overbelasting van de andere poot is er kans op ook een ruptuur van de voorste kruisband van de andere poot.

Röntgenbeeld


Normaal	Kruisband

Het bovenbeen (F) kan verschuiven in horizontale richting t.o.v. het onderbeen (T).

Behandeling
In vrijwel al deze gevallen is operatief ingrijpen noodzakelijk. Eventuele arthrose kan goed behandeld worden met homeopathie en voedings-supplementen.